هوش انعطافپذیر است و چیزهای زیادی وجود دارد که باعث تقویت آن میشود. برای تفکر هوشمندانه ذهن شما ۳ چیز نیاز دارد:
۱. در زمینهی فرآیندهای فکری تعلیم ببیند.
۲. اطلاعات زیادی داشته باشد.
۳. روی ایده یا مشکل خاصی تمرکز کند.
برای مثال توماس ادیسون قادر بود روی لامپ برق خود فکر کند زیرا:
۱. او یک متفکر منطقی تعلیمدیده بود.
۲. اطلاعات زیادی دربارهی مهندسی الکترونیک داشت.
۳. روی مشکل خاصی تمرکز کردهبود.
در ادامه فهرستی میبینید از کارهایی که با انجام روزانهی آنها ذهنتان هوشمندتر میشود.
۱. ظرف ۳۰ دقیقه بعد از بیدار شدن دو لیوان آب بنوشید
از آنجا که ساعتها خواب بودید، بدنتان به مدت ۶ تا ۹ ساعت هیچ آبی دریافت نکردهاست. آب برای تصفیهی بدن، از بین بردن مواد زائد و حفظ تعادل مایع بدن ضروری است. دو لیوان بزرگ آب، میزان "کسری آب بدنتان در زمان خواب" را جبران میکند. مطالعه روی کودکان نشان میدهد نوشیدن آب بیشتر، توانایی آنها را برای انجام کارهای ذهنی افزایش میدهد. مطمئن شوید که مغزتان در آغاز روز کم آب نباشد.
۲. خلاصهی یک کتاب را در زمان خورن صبحانه بخوانید
کتاب خواندن فوقالعاده است، اما در زمان خوردن صبحانه بهتر است یک مطلب کوتاه بخوانید. به جای خواندن مقالات خبری که تاثیر کمی روی زندگی یا هوش شما دارند، خلاصهای از کتابهای پرفروش را بخوانید. میتوانید خلاصهی کتابها را به شکل زیر پیدا کنید:
- عنوان کتاب را + خلاصه در گوگل جستوجو کنید، مثلا " هفت عادتی که آدمهای بسیار موثر دارند خلاصه."
- از وبگاههایی که خلاصهی کتابها را به اشتراک میگذارند مانند بلینکسیت یا گِتابسترکت استفاده کنید.
۳. در رفت و آمدهای روزانهتان به پادپخشها یا کتابهای صوتی مهیج گوش بدهید
حتی اگر مثل من فقط ۱۰ دقیقه سوار بر دوچرخه باشید، در تلفن همراهتان فایلهای صوتی بریزید که به ذهن هیجان میدهند. منابع زیر میتوانند مفید باشند:
- تد تاکس (TED Talks) (ابزارک این وبگاه اجازه میدهد فایلهای صوتی را پیشفروبارگذاری کنید و بنابراین حافظهی گوشیتان اشغال نمیشود).
- وبگاه بلینکسیت (Blinksit) برخی از خلاصههایاش را به صورت صوتی ارائه میدهد.
- کتابهای صوتی که میخرید.
- پادپخش نویسندههای مورد علاقهتان
۴. زمان انجام کار چای سبز بنوشید
کافئین آدم را مضطرب میکند، اما چای سبز (به خصوص چای ماتچا[پودر چای سبز مرغوب-م]) حاوی التیانین است. این اسید آمینه سبب افزایش امواج آلفا در مغز میشود. این یعنی درحالی که قهوه اضطراب ایجاد میکند، چای سبز مرغوب بدون ایجاد خوابآلودگی، تمرکز و آرامش به بار میآورد. به همین دلیل است که التیانین به عنوان مکملی برای کمک به آرامش و افزایش سلامت قلب و عروق در دسترس است.
۵. در طول روز چرت بزنید
چرت زدن ذهنتان را تازه میکند. ثابت شدهاست که چرت زدن هنگام یادگیری، سرعت یادگیری را افزایش میدهد. ذهن شما ریتمی دارد که تعیین میکند کی خوابآلوده است و کی نیاز به خواب دارد:
همانطور که میبینید به طور میانگین آدمها بین ۱۲ ظهر تا ساعت ۴ بعد از ظهر بیشتر از معمول احساس خوابآلودگی دارند. چرت زدن در این چند ساعت عالی است و هوشیاری و بهرهوری شما را برای باقی روز افزایش میدهد. شخصا نتیجهی خوبی از چرت بعد از کار در حدود ساعت ۶ عصر نیز گرفتهام.
۶. در طول روز شکر نخورید
درحقیقت اگر میتوانید کلا مصرف شکر را قطع کنید. اما اگر به هر دلیلی نمیتوانید آن را کنار بگذارید، سعی کنید در زمان انجام کارهایی که نیاز به تمرکز دارند شکر نخورید. بالا رفتن میزان شکر و متعاقب آن پایین آمدناش باعث میشود مغزتان هوشمندانه عمل نکند. چیزی که تاثیر خیلی خوبی دارد، اسید آمینه است. بکوشید به جای خوراکیهای شیرین برای ناهار، مواد غذایی غنی مانند ماهی یا تخممرغ مصرف کنید.
۷. بیشتر از یکی دوبار در روز به شبکههای اجتماعی و وبگاههای تفریحی سر نزنید
مغز با اطلاعاتی که شما برایش میفرستید سازگار میشود. اگر آن را با اطلاعات غیر مهیج یا اطلاعاتی که سریع تغییر میکنند، به توپ ببندید تمرکزتان از بین خواهدرفت. با ارسال مطالب مهیج، عملکرد مغزتان را سطح بالا نگه دارید. اگر حس میکنید کمی تعلل لازم است، یک زمانسنج تنظیم کنید و اجازه ندهید تمام وقتتان صرف چرخیدن در وبگاهها شود.
۸. به جای تماشای سریال یا فیلم سینمایی، بازیهای کامپیوتری انجام بدهید
تماشای تلویزیون یک عمل منفعلانه است. مغز شما اطلاعات مصرف میکند، اما با آن تعامل ندارد و آن را پردازش نمیکند. این سرگرمی را با بازی کردن جایگزین کنید. یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نشان داد که حتی یک بازی ساده مثل قارچخور تاثیر بسزایی روی شکلپذیری (انعطافپذیری) مغز دارد.
پژوهش دیگری تحت پوشش فوربز همین نتیجه را ارائه میدهد. به جای اینکه اجازه بدهید مغزتان منفعلانه به خواب برود، آن را در هر جا که میتوانید فعالانه درگیر کنید.
۹. به جای تماشای تلویزیون، کتاب بخوانید
خواندن کتاب نیز مانند انجام بازیهای کامپیوتری یک فعالیت پویا برای مغز است و میتواند جایگزین مناسبی برای تماشای تلویزیون باشد. درحالیکه تماشای ویدئوهای تلویزیونی استفادهی منفعل از اطلاعات است، خواندن کتاب مغزتان را ملزم میکند از آنچه میخوانید، تصاویر ذهنی بسازد.
۱۰. کمی کار برنامهریزی بکنید
برنامهریزی یک روش عالی است برای اینکه یاد بگیریم منطقی و طبق الگو فکرکنیم. سابقا یادگرفتن برنامهنویسی دشوار بود اما با وجود وبگاههای رایگانی مثلِ "کدآکادمی" Codeacademy و پلتفرمهای رایگان یا پولی مانند "یودمی" Udemy، یادگرفتن آن بسیار آسان و جالب است. آن را این کار را مرحلهی بعد پازل فرض کنید مزیت دیگر یادگرفتن برنامهنویسی در اوقات فراغت، بالا رفتن شانس استخدام شما در بازار کار است.
۱۱. زمان آشپزی تدتاکس TED talks تماشا کنید
آماده کردن شام زمان فوقالعادهای برای پیگیری جدیدترین پیشرفتها در حیطهی فناوری، آموزش و طراحی (تد دات کام) است. به این صورت زمانی را که میتواند از دست برود تبدیل به یک برحهی زمانی جذاب و مهیج میشود. این کار مانند تماشای اخبار است، با این تفاوت که شما صحبتهای الهامبخشترین شخصیتها را تماشا میکنید.
۱۲. چند تمرین ورزشی ساده در طول روز انجام بدهید
ذهن و بدن به شدت به هم مرتبط هستند. آمادگی جسمانی به عملکرد بهتر ذهن کمک میکند. البته برای رسیدن به این مزیت نیاز نیست هر روز به باشگاه بروید (هرچند چنین چیزی برایتان غیرممکن هم نیست). انجام حرکت شنا در طول روز و پیادهروی یا بالا رفتن از پله تاثیر بسزایی دارد. سعی کنید حدودا هر ساعت یک کار فیزیکی انجام بدهید، حتی اگر این کار بلند شدن از جا، کمی کش دادن بدن و سفت کردن عضلات تا جایی که میتوانید و به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه باشد.
۱۳. زمانتان را با آدمهای باهوشتر سپری کنید
عادات اجتماعی مسری هستند. این یک حقیقت معروف در علم است که مثلا چاقی از طریق شبکههای اجتماعی گسترش مییابد. عادات و الگوهای کسانی که وقتتان را با آنها میگذرانید به شما سرایت میکند. وقت خود را با آدمهای باهوش بگذرانید تا از آنها سود ببرید.
۱۴. با آدمهایی که مخالف شما هستند صحبت کنید
با آدمهایی که روی موضوع خاصی با شما توافق نظر ندارند، وارد بحث شوید (دوستانه). بحث با آنها باعث میشود که شما:
۱. قدرت استدلال خود را قویترکنید.
۲. یا متقاعد شوید که اشتباه میکنید.
در هر دو صورت برنده شما هستید. در مورد اول شما شخص دیگر را با استدلال کردن متقاعد میکنید و در مورد دوم، منطق نادرستی که قبلا داشتید از بین میرود.
۱۵. در طبیعت قدم بزنید
قدم زدن در طبیعت چند مزیت دارد:
-گیاهان اکسیژن تولید میکنند، بنابراین اکسیژن زیادی در طبیعت وجود دارد.
-ذهن انسان در میان گیاهان آرام میشود
-قدم زدن برای گردش خون شما مفید است
قدم زدن در پارک هنگام ناهار تا حد زیادی کمکتان میکند باقی روز را هوشمندانهتر کار کنید.
۱۶. یک دفترچه یادداشت همراه خود داشته باشید
آدمهای دارای ذهن بزرگ، مانند لئوناردو داوینچی، همیشه یک دفترچه یادداشت به همراه دارند. آنها این دفترچه را برای یادداشت کردن ایدهها، طرحها و سوالاتشان استفاده میکنند تا بتوانند بعدا آنها را مرور کنند. داشتن یک دفترچهی کوچک و نوشتن مطالب جالب، تا حد زیادی کمکتان میکند کنجکاوی و یادگیری منطقی را در خود بهبود بدهید.
۱۷. ده دقیقه در روز را برای برنامهریزی فردا استفاده کنید
با برنامهریزی فردا، یک روز قبل برای شروع روز خود برنامه دارید. این کار باعث میشود بسیار کارآمدتر باشید. بسیاری از آدمها کل روز را مشغول انجام کار هستند، اما در واقع کارآمد نیستند. بخش مهمی از باهوش بودن این است که بدانیم سخت کار کردن نسبت به هوشمندانه کار کردن در درجهی دوم اهمیت قرار دارد. کارهای مهم را از قبل مشخص کنید.